آشنایی کودکان با مراسم های اصیل ایرانی (شب یلدا )

آخرین شب فصل پاییز «یلدا» نام دارد و ما بعد از گذراندن شب یلدا که با جشن و شادی همراه است به استقبال فصل زمستان می رویم. شب یلدا از زمان های قدیم در کشورمان ایران جشن گرفته می شد و امروزه هم مانند گذشته، ما هر ساله جشن شب یلدا را کنار خانواده هایمان برگزار می کنیم.

در فصل پاییز روزها کوتاه است و شب ها طولانی، اما با شروع زمستان روزها طولانی تر می شود و خورشید و روشنایی بیشتر مهمان خانه های ماست، نیاکان ما طولانی تر شدن روزها را خوب و مبارک می دانستند و شروع آن را در شب یلدا جشن می گرفتند.

شب یلدا یک دقیقه طولانی تر از شب های دیگر است اما زمانی که تاریکی شب تمام می شود خورشید با طلوع دوباره‌ خود، روزهای طولانی، گرما و نور را به ما هدیه می دهد.

در گذشته های خیلی دور، مردم ایران در شب یلدا آتش روشن می کردند چون اعتقاد داشتند همیشه آتش و روشنایی که نماد خوبی است بر تاریکی و شب که نماد بدی است پیروز می شود.

جشن شب یلدا نمادها و رسم هایی دارد که بیشتر ما با آن ها آشنا هستیم، مثلا در شب یلدا بیشتر اعضای خانواده در خانه ی بزرگترها (پدربزرگ ها و مادربزرگ ها) جمع می شوند و سفره ای پهن می کنند که سفره یلدایی نام دارد.

اکثر مردم از چند روز قبل برای شب یلدا تدارک می بینند و با فرا رسیدن شب همه دور هم جمع می شوند و کنار سفره یلدا می نشینند، سپس خوراکی های خوشمزه ای که داخل آن چیده اند را می خورند و فال حافظ می گیرند و به قصه و داستان های بزرگترها گوش می دهند.

ایرانیان درون سفره ی شب یلدا میوه هایی مثل انار، هندوانه، سیب و میوه های فصل پاییز و زمستان (خرمالو، نارنگی، پرتقال و …)، شیرینی های سنتی، میوه خشک، آجیل، شمع، دیوان حافظ و کتاب شاهنامه می چینند. برخی از این ها مثل میوه انار و هندوانه، میوه خشک، شمع و شیرینی های سنتی از زمان ایران باستان در سفره یلدا وجود داشته اما بعضی دیگر مثل دیوان حافظ و کتاب شاهنامه یا میوه هایی به غیر از انار و هندوانه با گذشت زمان به سفره شب یلدا اضافه شده است.

نمادهایی که از زمان باستان در سفره یلدایی وجود داشته دارای معنی هستند، مثلا انار به خاطر ظاهر گرد و رنگ قرمز نشان دهنده خورشید و شادی است. هندوانه هم درون قرمز رنگ دارد و ما را به یاد خورشید و تابستان می اندازد، این میوه بسیار مقوی است و نیاکان ما معقتد بودند هر کس در شب یلدا هندوانه بخورد دیگر در فصل زمستان دچار سرما خوردگی نمی شود، برخی هم فکر می کنند خوردن هندوانه در شب یلدا یعنی با میوه های تابستانی خداحافظی می کنید و به میوه های زمستانی سلام می کنید.

آجیل شب یلدا نشان دهنده ی فراوانی و برکت بوده و مردم با قرار دادن آجیل در سفره یلدا آرزو می کردند همیشه خانه هایشان پر از برکت باشد. شمع هایی که در سفره یلدا قرار می گیرد بازمانده آتشی است که در زمان باستان توسط ایرانیان روشن می شد. بودن شمع در سفره یلدا یعنی همیشه نور (خوبی) بر تاریکی (بدی) پیروز می شود.

شب یلدا و جشنی که در این شب برگزار می شود بهانه ای است برای دور هم بودن و شادی، باید در این شب همگی شاد باشیم و در کنار عزیزانمان تک تک لحظه های طولانی ترین شب سال را به خوشی سپری کنیم